تاریخچه و تعاریف
- کنگره:
واژه کنگره یک لغت فرانسوی می باشد که وارد دستور زبان فارسی شده‌است. کنگره به معنی جمع شدن تعداد زیادی از افراد ( در حدود چندین هزار نفر ) می‌باشد که در حوزه تخصصی مشابهی مانند علمی، حرفه‌ای، فرهنگی سیاسی و ... به‌منظور تبادل نظر و استفاده از ایده‌های جدید دورهم جمع می شوند.
کنگره معمولا در مورد موضوع یا مسئله خاص تشکیل می شود و به‌منظور حل مسائل و یا بیان نقطه نظرات مرتبط با موضوع مورد نظر، برگزار میشود. شاید بتوان اینطور بیان داشت که کنگره از لحاظ معنایی با اجلاس یا همایش دارای تفاوت‌های جزئی می‌باشد. برخی از کنگره‌ها می‌توانند در چندین روز و یا چندین جلسه تشکیل شوند که در اجلاس یا همایش همچنین گزینه‌ای وجود ندارد. کنگره می‌تواند با هدف مشخصی در سطح ملی و یا بین‌المللی برگزار شود. در اجلاس یا همایش غالبا هدف در سطح بیان نظرات و تبادل ایده‌ها خلاصه می شود. به عبارت دیگر کنگره یعنی گردهمایی مجموعه ای از آگاهان، صاحبنظران و دانشمندان برای بحث و گفت‌وگو پیرامون مسائل سیاسی، علمی، هنری و مانند آن. همچنین در برخی از موارد کنگره به مجمعی که از رئیسای دولت‌ها، نمایندگان کشورها یا دانشمندانی که در خصوص مسایل سیاسی، اقتصادی و علمی بحث کنند، اطلاق میشود.
معمولا کنگره برای بررسی یک موضوع خاص تشکیل میشود. شرکت در کنگره برای ارائه و بحث درخصوص مسائل مورد نظر تنها توسط اعضاء و سازمان‌های حمایت‌کننده مالی مجاز می باشد. کنگره معمولاً با برنامه‌ریزی قبلی و به صورت سالیانه یا چندساله برگزار میشود. اغلب کنگره‌های بین‌المللی بصورت سالیانه برگزار شده و غالباً برای چند روز طول می‌کشد و دارای چندین جلسه هم‌زمان می باشد.
- همایش دانشگاهی:
همایش دانشگاهی یا کنفرانس علمی نوعی گردهمایی علمی و پژوهشی است که با مشارکت صاحبنظران، اندیشمندان و پژوهشگران برگزار می شود. همایش دانشگاهی نوعی از تبادل دانش و اطلاعات درخصوص یک موضوع یا موضوعات ویژه است که بصورت سخنرانی و ارائه پوستر علمی با حضور شرکت‌کنندگان برگزار میشود. برگزار کننده و میزبان برگزاری همایش های انشگاهی اغلب یک نهاد علمی می باشد و مدت برگزاری آن بین ۳ روز تا یک هفته به طول می انجامد.
انواع همایش های دانشگاهی عبارتند از :
• بین‌المللی
• ملی
• استانی
• دانشگاهی
- جشنواره:
جشنواره یا فستیوال (Festival) عبارت است از یک رویداد و یا مجموعه ای از مراسم ها، رویدادها و یا جشن های سنتی و آیینی که در مکانی خاص، طی یک و یا چند روز برگزار می گردد. جشنواره یا فستیوال برگزاری مراسمی است که برگزار کنندگان آن می‌خواهند رخ داد خوشایندی که در زمینه های مختلف علمی، هنری، فرهنگی، صنعتی و نظایر آن اتفاق افتاده است را معرفی و تجلیل نمایند. سخنرانان جشنواره می‌توانند مورد موضوع جشنواره صحبت کنند با این تفاوت که مطالب ارائه شده می بایست مرتبط با معرفی و تجلیل و تمجید از موضوع جشنواره باشد. در برخی دیگر از جشنواره‌ها به معرفی محصولی خاص پرداخته میشود و یا با اهداء جوایز، به تشویق عموم و مشارکت در رویداد خاصی تلاش میشود.
- سمپوزیوم:
واژه سمپوزیوم کلمه یونانی (συμπόσιον symposion، از ریشه συμπίνειν sympinein ) به معنای عامیانه " با هم نوشیدن " است. سمپوزیوم مجالسی است که یونانیان باستان با نیت خدا دوستی و با روش های سنتی برگزار میکردند.
امروزه سمپوزیوم به معنای گرد هم آیی تخصصی که بمنظور سخنرانی، بحث و گفتگوهای گروهی درباره موضوع های ویژه و از پیش تعیین شده پیرامون یافته های علمی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و غیره که با نتیجه گیری در پایان همراه است، بکار می رود. ویژگی اصلی سمپوزیوم بحث و گفتگوی در خصوص یک موضوع واحد است.
- کنسرت موسیقی:
واژه کنسرت از زبان فرانسوی وارد دستور زبان فارسی شده است. در فرهنگ لغت دهخدا کنسرت به معنای هم آهنگی صداهای ابزارهای موسیقی و یا هماهنگی صداها و سازها یاد شده است. همچنین قطعه ای موسیقی که با ابزارهای مختلف موسیقی هماهنگ نواخته شود نیز کنسرت نامیده می شود.
کنسرت معمولا بصورت زنده و در مقابل عده‌ای از تماشاگر اجرا میشود. کنسرت می‌تواند به وسیله یک گروه، مانند یک ارکستر اجرا شود. کنسرت‌ها از دسته رسانه‌های حضوری هستند و از نظر تأثیرگذاری در مباحث پیام رسانی و تبلیغات در سطح بالایی از اهمیت قرار دارند. کنسرت‌ها مانند همایش‌ها و کنگره‌ها از جمله گردهمایی‌های هدفدار هستند که بخش مهمی از هدف آنها، ایجاد شادی در مخاطبان می‌باشد. به دلیل آنکه روحیه مخاطبین کنسرت در سطح بالایی قرار دارد و معمولا همگی دارای شادی و نشاط هستند، پیام‌ها به سرعت و با دقت توسط ایشان جذب می‌گردد. این امر باعث افزایش تأثیرگذاری این رسانه در زمینه تبلیغات و انتقال پیام به مخاطبین گردیده است.
- نمایشگاه:
در فرهنگ لغت دهخدا نمایشگاه به معنی عرضه گاه، محل نمایش دادن، جای جلوه داده و محلی که متاعهای بازرگانی ، محصولات کشاورزی و مصنوعات کارخانه ها یا آثار باستانی را در معرض دید می گذارند گفته می شود.
نمایشگاه مکانی است که در آن ارائه کنندگان و بازدیدکنندگان می توانند بصورت سازمان یافته و هماهنگ به داد و ستد کالاها، خدمات و اطلاعات بپردازند. نمایشگاه محل ارتباط مستقیم عرضه کنندگان و بازدیدکنندگان می باشد
- تاریخچه برگزاری نمایشگاه:
قدمت برگزاری نمایشگاه با تاریخ بازرگانی و داد و ستد بشر در ارتباط است. بازارهای مکاره از حدود ۶۰۰۰ سال پیش وجود داشته و فنیقیها به عنوان بزرگترین بازرگانان زمان خود نخستین نمایشگاهها را در ۲۸۰۰ سال پیش از میلاد برپا می کردند. آنها اجناس و کالاهای خود را با کشتی به سرزمین‌های دیگر برده و به نمایش می‌گذاشتند. با تغییرات ایجاد شده در دوران نوزایی و انقلاب صنعتی، نحوه برگزاری نمایشگاهها تغییر کرد و با کیفیتی بهتردر قالب رویدادهای فصلی، محلی، منطقه‌ای و جهانی برپا شدند. در سال ۱۸۳۰ اولین نمایشگاه جهانی در شهر پاریس برگزار شد. در این نمایشگاه که از کشورهای مختلف چهار گوشه جهان در آن شرکت کرده بودند در میانه نمایشگاه برج ایفل بعنوان نماد قدرت و پیشرفت صنعتی فرانسه توسط مهندس ایفل باپرچ به نمایش گداشته شد. پس از آن در سال های ۱۸۷۹ میلادی در شهر سیدنی استرالیا و در ۱۸۸۰ میلادی در شهر ملبورن نمایشگاه جهانی دیگری برپا شد. در زمان برپایی این نمایشگاه تنها پنجاه سال از عمر شهر ملبورن میگذشت. در آن زمان از این دو نمایشگاه حدود ۴ میلیون نفر بازدید کردند که رقمی بسیار موفقیت آمیز بود.
در ایران قدیم نیز بیشترین نمایشگاههای در کنار بنادر و یا شهرهای بزرگ که بر سر راه کاروانها قرار گرفته بودند برگزار می‌شد. جدای از این اماکن، در مسیر راههای بازرگانی مانند جاده ابریشم که از ایران عبور می‌کرد نیز نمایشگاه بر پا می گردید. در دوره سلطنت صفویان بازار بزرگی به سبک نمایشگاه در اصفهان ساخته شد؛ همچنین در دوره قاجاریه نیز به کوشش عباس میرزا نمایشگاه بزرگی در تبریز برپا گردید که در آن مصنوعات ایرانی به نمایش گذاشته می شد که در آن بازرگانانی از روسیه و عثمانی نیز حضور داشتند. اولین حضور ایران در یک نمایشگاه خارجی در سال ۱۸۵۱ رخ داد که در کاخ بلورین لندن برپا شده بود. در آن زمان به دستور امیر کبیر صنعتگران ایرانی در نمایشگاه شرکت کردند و محصولات ایرانی از جمله پارچه‌های قلمکار، فرش و صنایع دستی، کاشی و انواع خشکبار را به عرضه کردند. در سال ۱۳۴۳ قانون تشکیل شرکت سهامی نمایشگاههای بین‌المللی تصویب و در سال ۱۳۴۸ نمایشگاه بین‌المللی آسیایی با مشارکت ۳۳ کشور در تهران برپا گردید. پس از برگزاری سه نمایشگاه آسیایی در سال ۱۳۵۲ اولین نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار شد؛ و از آن زمان تا سال ۱۳۷۹ بیست و شش نمایشگاه بین‌المللی بازرگانی در تهران برگزار شده بود. از سال ۱۳۸۰ نیز تا کنون نمایشگاههای تهران به صورت کاملا تخصصی برگزار می‌گردد.
- انواع نمایشگاه عبارتند از: ( این دسته بندی براساس موضوع و یا مکان برگزاری نمایشگاه ایجاد شده است)
1. بازار یا بازارچه : بازار به یک مکانی گفته می شود که خریداران و فروشندگان براى مبادله کالا و خدمات درآن دور هم جمع می شوند.
2. نمایشگاه محلی: نمایشگاهی که در یک محل یا شهر خاص برگزار می شود مثل پوشاک بهاره که در اسفند ماه هر ساله برگزار می گردد.
3. نمایشگاه منطقه ای: نمایشگاهی که در یک استان یا منطقه جغرافیایی خاص برپا می شود.
4. نمایشگاه ملی: نمایشگاههای که توانمندیها و پیشترفت بازرگانی، صنعتی، تکنولوژی، فرهنگی و هنری یک کشور به نمایش می گذارند.
5. نمایشگاه بین قاره ای: نمایشگاههایی که بین دو یا چند قاره جهان در کشوری خاص برگزار می شود.
6. نمایشگاه بین المللی عموم: نمایشگاههایی که در این نمایشگاهها کالاهای مختلف اعم از مصرفی و سرمایه برای عموم به نمایش در می آیند.
7. نمایشگاه بین المللی تخصصی: نمایشگاهی است که مدت برپایی آن کوتاه بوده و کالاهای خاص و صنایع جانبی آن به نمایش گذاشته می شود. مثل نمایشگاه بین المللی چرم، لوستر ، ماشین و ...
8. نمایشگاه بین المللی اطلاعاتی: نمایشگاهی است که در آن آخرین تحولات تکنولوژیکی و دانش فنی به نمایش گذاشته شده و معمولاً هر دو سال یا چهار سال یکبار برگزار می گردد؛ مانند نمایشگاه بین المللی انفورماتیک که در آلمان بر پا می شود.
9. نمایشگاه اختصاصی کشورها: این نوع از نمایشگاهها به درخواست یک کشور و در کشور دیگری و با هدف بازاریابی برگزار می گردد. از نتایج مهم برگزاری این نمایشگاهها تحکیم مناسبات اقتصادی و سیاسی در بین کشور های می باشد؛ مانند نمایشگاه اختصاصی ایران در استرالیا .
10. نمایشگاه اکسپو: نمایشگاههای جهانی اکسپو از برجسته ترین و پیشترفته ترین نوع نمایشگاهها در جهان بحساب می آیند که مدت بر پایی آن طولانی و عموماً می باشد. در این نمایشگاهها آداب و رسوم، فرهنگ، هنر، تجارت، صنعت و تکنولوژی کشور ها معرفی شده و بیشتر به مسائل بازرگانی می پردازند و تاکنون در ایران برگزار نگردیده است.
- یادواره:
در فرهنگ لغت معین یادواره مراسمی است که برای تجلیل از اسم و یاد چند نفر و بطور یکجا برگزار میشود. همچنین یادواره به مراسمی گفته می شود که سطح برگزاری آن از مراسم یاد بود بالاتر و از گنگره پایین باشد.
در برخی از موارد یادواره به مکانی که برای بزرگذاشت شخص ، گروهی و یا رویدادی بنا شده است نیز گفته می شود.
در هندوستان یکی از بزرگترین یادواره‌های جنگی جهان که برای بزرگداشت جان‌باختن ۹۰،۰۰۰ سربازی که در جنگ جهانی اول و جنگ‌های افغان کشته شدند ساخته شده است.
یادواره، به عنوان کانونی برای به‌یادماندن یک چیز -معمولاً شخص درگذشته یا یک رویداد- ایفای نقش می‌کند.
از جمله رایج‌ترین یادواره‌ها میتوان به زمین‌نشانه‌ها یا اشیاء هنری همچون مجسمه‌ها، تندیس‌ها، یا فواره‌ها و یا حتی سرتاسر پارک‌ها اشاره نمود. رایج‌ترین شکل یادواره که همه ما با آن آشنا هستیم، سنگ قبر می باشد. همچنین یادواره‌های جنگی که برای بزرگداشت کشته شدگان جنگ‌ها بنا میشوند هم رواج دارند. به‌تازگی یادواره‌های برخط یا آنلاین نیز رواج زیادی پیدا کرده است. یادواره‌های برخط این امکان را ایجاد میکنند که خانواده و دوستان از نقاط مختلف جهان با هم در ارتباط بوده و خاطره‌ها و عکس‌ها را به اشتراک بگذارند.
- مسابقات:
در فرهنگ لغت دهخدا مسابقه اینگونه تعریف شده است: مسابقة. مسابقت . رجوع به مسابقة شود. مسابقه امروز مواضیع عامتر یافته است و در انواع ورزشها و دعوی بردن ها به کار رود.
مسابقه دادن ؛ سبقت گرفتن . پیشی گرفتن. قرار سبقت گیری دادن با کسی یا کسانی در انواع ورزشهای جسمی و فکری .
در اصطلاح عرفان ، عنایت ازلیت است . (فرهنگ مصطلحات عرفا). در اصطلاح حقوقی ، اعم از مراهنه است ، چه در مسابقه ممکن است برد و باخت باشد و ممکن است نباشد، و همچنین است مغالبة که به معنی مسابقه استعمال می شود. (فرهنگ حقوقی)
در بسیار از آیات و روایات انسانها تشویق شده اند تا در انجام کارهای خیر و اعمال صالج از یکدیگر سبقت بگیرند که این خود نوعی مسابقه می باشد.
مجوز برگزاری مسابقه:
به استناد آیه ذیل برگزاری مسابقه در زمان یعقوب (ع)، جایز بوده است:
"قالوا یـابانا انا ذهبنا نستبق وترکنا یوسف عند متـعنا..؛" گفتند: ای پدر! ما رفتیم و مشغول مسابقه شدیم، و یوسف را نزد اثاث خود گذاردیم و گرگ او را خورد! تو هرگز سخن ما را باور نخواهی کرد، هر چند راستگو باشیم.
در آیه ای دیگر نیز اینگونه آمده است:
"سابقوا الی مغفرة من ربکم وجنة..." به پیش تازید ( از یکدیگر سبقت بگیرد ) برای رسیدن به مغفرت پروردگارتان و بهشتی که پهنه آن مانند پهنه آسمان و زمین است و برای کسانی که به خدا و رسولانش ایمان آورده‌اند آماده شده است، این فضل خداوند است که به هر کس بخواهد می‌دهد و خداوند صاحب فضل عظیم است.
- مراسم سوگواری یا ترحیم:
مراسم سوگواری یا ترحیم به مراسمی آیینی می گویند که به یاد شخص درگذشته و به منظور صبر بر مصیبت وارد شده برای بازماندگان متوفا برگزار میشود.
- تاریخچه مراسم سوگواری یا ترحیم:
عزاداری و سوگواری در بین اقوام و ملل مختلف سابقه دیرینه ای دارد. در دره زرافشان در حوالی سمرقند، نقش‌برجسته‌ای متعلق به پیش از میلاد مسیح وجود دارد که مجلس عزاداری سیاوش پهلوان باستانی پارسی را به نمایش گذاشته است. گاهی برگزاری مراسم عزاداری بخشی از فرهنگ یک قوم میشود. عزاداری برای سیاوش نه تنها هزاران سال است که ادامه دارد، بلکه منشاء خلق یکی از قدیمی‌ترین نمایشنامه‌های تاریخ بشر بوده و بر عزاداری تاریخی و مهم دیگری همچون عاشورا نیز تاثیر گذاشته‌است.
یکی از انواع عزاداری و سوگواری، عزاداری مذهبی و سیاسی می باشد که بعنوان نمونه میتوان از اعزاداری ایام محرم و تاسوعا و عاشورا حسینی نامبرد. در مذهب شیعه عزاداری برای شهیدان واقعه عاشورا نوعی عمل مذهبی تلقی میشود که توسط مختار ثقفی پایه گذاری شده و تا به امروز ادامه داشته است. گاهی نیز مراسم عزاداری جنبه سیاسی به خود گرفته و کارکردی متفاوت پیدا می کند. بطور مثال قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و واقعه مدرسه فیضیه قم در یک مجلس عزاداری آغاز گردید.
- سمینار و همایش:
در فرهنگ لغت معین واژه سمینار اینگونه تعریف شده است:
1) دسته ای از دانشجویان با تحصیلات عالی که زیر نظر یک استاد، در رشته ای خاص به تحقیق و ایراد سخنرانی می پردازند، درس گروهی
2) محل گردهمایی محققین یک رشته
3) سلسله سخنرانی هایی دربارة موضوعی معین که بیشتر جنبة آموزشی و تبادل اطلاعات دارد و منظور از برگزاری آن نیل به مصوبة قانونی نیست ؛ این سخنرانی ها هم در سطح ملی و هم در سطح بین المللی تشکیل می شود و تعداد شرکت کنندگان در آن محدود ا ست ، ( هم اندیشی )
- تاریخچه گردهمایی ها و کنفرانس ها:
برای درک بهتر مفاهیم کلیدی گردهمایی های امروزی، بررسی ریشه های تاریخی آن مهم می باشد. برخی از محققین سابقه اولین گردهمایی رسمی را به حدود پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح (ع) نسبت داده اند. زمانی که سومریان با هم اندیشی بزرگان خود، مکاتبه های اداری و تجاری خود را در جلسات مدون، ارائه می کردند و پیشنهادات خود در را که بمنطور رشد و شکوفایی ارائه میگردید را به خرد جمعی می سپردند.
برخی دیگر از زمینه های این گونه هم اندیشی را می توان با بررسی مواردی نظیر طراحی و مهندسی ساخت اهرام ثلاثه مصر، شیو ه کنترل و ارتباطات در امپراتوری روم باستان و چهارچوب قانونی تجارت در ونیز قرن چهاردهم مشاهده کرد.
اولین هم اندیشی های علمی با موضوع اهمیت به خرد جمعی در ایران باستان به زمان کوروش کبیر باز می گردد که با دعوت از بزرگان ایران، به مطالعه ی حرکت سنجی و تشخیص ضرورت توجه به روابط انسانی، طراحی جا و مکان و مدیریت مواد پرداخته شده است.
سیر تاریخی سیستم های حکومتی نشان دهنده آن است که همیشه محققان و دانشمندان در هر حکومتی با برگزاری این گونه گردهمایی ها و با اعتقاد به خردگرایی جمعی، راه کارهای خود را در بهبود شرایط وقت و مدیریت بحران، به مشورت می گذاشتند. این رویکرد در دوران معاصر ما و با توجه به تمایل شدید نسل جدید بشری در دستیابی به دانش های جدید، این گردهمایی ها قالب سمینارها و کنفرانس ها را به خود گرفته است که با توجه به موضوع مورد بحث، فرم و چهارچوب خاص و تعریف شده ای را به خود اختصاص داده اند.
نگاه حرفه ای به برپایی گردهمایی ها از آن جایی حائز اهمیت است که بازدهی مثبت آن نیازمند آماده سازی بسترهای مناسب، قبل از برگزاری و داشتن رویکرد حرفه ای و مدرن در زمان اجرا و تلاش مستمر و مداوم در پی گیری نتایج حاصل از گردهمایی، پس از برگزاری آن است. درصورت وجود الزامات اولیه گفته شده است که می توان این رویدادها را در زمره اثربخش ترین و جدیدترین اقدامات در جهت تولید علم و معرفی یافته های نوین علمی و امکان سنجی در جهت کاربرد گسترده آن در سطح جامعه و یا آزمون کاربرد در جامعه آماری و پایلوت دانست.
برپایی سمينارها و همايش ها به عنوان يك روش، در مجموعه های بيشتر آموزشي و اطلاع رساني، در تمام جهان به عنوان امري مقبول مورد استفاده قرار میگیرد. شايد كاربرد مؤثر همايش ها باعث شده تا امروزه حتي در مواردي، شكل برگزاری سنتي سمينارها تغيير کرده و به مدد تكنولوژي های جدید، به صورت سمينارهاي غیرحضوری، از راه دور و ديجيتالي برگزار گردند.
